نشانه های منفی زبان بدن – پادکست شماره 3

نشانه‌های بیانگر مخالفت و مقاومت در زبان بدن و مانور متقابل آنها

در پادکست‌های پیشین از سری پادکست‌های زبان بدن نشانه‌های مثبت به معنای همراهی ذهنی و نشانه‌های تضاد در قالب تردید و اضطراب را بررسی کردیم در این پادکست به مرور نشانه‌های منفی حاکی از عدم علاقه، سکون و مخالفت مخصوصا دست به سینه بودن می‌پردازیم.

خواندن زبان دست‌ ها

بیشترین ارتباط شبکه اعصاب مغز در بدن با دست‌ ها برقرار است. به همین علت دست‌ها بدون کلام هم بیان دارند. همیشه در صورت مشاهده مغایرت میان دست‌ها و کلام می‌بایست به زبان دست‌ها گوش دهید. در خواندن زبان دست ها توجه به جهت کف دست‌ بسیار مهم است. مشت گره کرده، کف دست روی میز و کف دست رو به بالا هرکدام مفهوم خود را دارد. مثلا نشان دادن کف دست‌ها به سمت گوینده و روی خود را به طرف دیگر گرفتن مانند هل دادن و دور کردن مشکلی به نظر می‌رسد.

با دست خود چکار می‌کنید؟

بسیاری از افراد هنگام سخنرانی با این مشکل روبه‌رو می‌شوند که نمی‌دانند با دست‌های خود چه کنند؟ یک راه‌حل آن مشغول کردن دست‌هاست. باید وظیفه‌ای برای دست‌ها در نظر بگیرید.  دست‌ها را به صورت ناخودآگاه در جیب یا پشت بدن قرار دادن برای فروش و یا اقناع دیگران مناسب نیست؛ اما هنگامی‌که می‌خواهید به فردی دستوری دهید می‌توانید از این ژست استفاده کنید.

دستی که برشانه مخاطب قرار می‌دهید به او می‌گوید من با تو هستم و ازت حمایت می‌کنم.

ماجرا و معنی دست به سینه بودن

دست به سینه بودن با هر هدفی که باشد – از تلاش برای تمرکز گرفته تا گاردگرفتن – نوعی نوازش ناخودآگاه خود است. دست به سینه بودن عموما به معنای حالتی تدافعی تفسیر می‌شود. این حالت تحرک بدن را کم می‌کند و از این رو به معنای سرسختی نیز تفسیر می‌شود. دست به سینه نشستن نوعی بغل کردن خود است و هنگام اضراب و استرس هم به کار برده می‌شود. دست به سینه بودن هنگام ملاقات افراد غریبه و در فضاهای عمومی شلوغ هم رویت می‌شود.

می‌بایست دقت کنیم اگر فردی بگوید به این علت دست به سینه است که احساس راحتی دارد، درست می‌گوید. هر ژستی که مانند دست به سینه باشد و یا حتی نوع ملایم آن مانند هنگامی‌که دست‌ها پایینتر از کمر روی هم قرار می‌گیرند، به معنای محافظت از بدن است و موجب آرامش می‌شود.

آزمون دست به سینه بودن

در پژوهشی از دو گروه دانشجو خواسته شد درسی را با یک استاد بگذرانند. قرار شد یک گروه به حالت آزاد و راحت بنشیند و کف هر دو پایش را برروی زمین گذارد. در جلسه دیگری، گروه دیگر هم می‌بایست دست به سینه نشسته و پاهایشان را روی هم بیندازد. پس از اندازه‌گیری میزان نگرش و دریافت مطلب مشخص گردید گروهی که دست به سینه نشسته بودند نه تنها ارزیابی منفی نسبت به مدرس داشتند بلکه به نسبت گروه دیگر تا 38% کمتر مطالب کلاس را به یاد داشتند.

دست به سینه نشستن و قوز کردن ناشی از آن نه تنها سلامت فیزیکی کودکان را در خطر می‌اندازد بلکه به صورت ناخودآگاه اعتماد به نفس و عزت نفس آنان را هم کاهش می‌دهد. چرا که فیزیولوژی بر ذهنیت تأثیر دارد. اکنون می‌توان حدس زد چرا در دبستان‌های دولتی قدیمی که معلمان از دانش‌آموزها می‌خواستند دست به سینه بنشینند، دانش‌آموزان هم کلاس‌گریز بودند و هم کمتر می‌آموختند.

دست به سینه نشستن عادتی است که برای بسیاری از افراد، یادگار دوران تحصیل و اجبار به رعایت آن است. این عادت در اطفال در سنین رشد، موجب قوز کردن و بدفرم شدن اسکلت بدن می‌شود. اجبار کودکان به دست به سینه نشستن، نشانه ناتوانی آموزگاران در رهبری ذهن دانش‌اموزان و کنترل رفتار پرانرژی آنهاست و عدم برخورداری از مهارت‌های لازم معلمی را گواه است.

مانور متقابل دست به سینه بودن این است که تلاش کنید چیزی به دست مخاطب بدهید و او را در گفتگو یا بررسی تصاویر و نمودارها شرکت دهید.

شیئی را میان خود و دیگری حائل کردن

ملکه انگلستان همیشه کیفش را میان خود و مردم در دست می‌گیرد تا فاصله را نشان دهید. هر گونه وسیله‌ای مانند لپ‌تاپ، میز یا شیئی دیگر که میان خود و دیگری حائل کنیم مانند دیواری برای محافظت از حریم‌ها به نظر می‌رسد. مدیری که پشت میز بزرگی می‌نشیند در واقع تلاش می‌کند احساس ناامنی خود را پنهان ‌کند. بسیاری از مواقع به جای آنکه دست به سینه بنشینید می‌توانید از وسایلی که در دست می‌گیرید به عنوان حائلی استفاده کنید.

دست‌هایی که در جیب فرورفته‌اند نشانه عقب نشینی از موقعیت و در افکار خود بودن است. اگر احساس می‌کنید می‌خواهید دستتان را در جیبتان نگهدارید می‌توانید انگشت شصت خود را بیرون نگهدارید و حالتی خودمانی به خود بگیرید.

به جای دست به سینه بودن می‌توانید دست‌هایتان را با فاصله از خود به هم نزدیک کنید و آستین پیراهنتان را که از زیر کتتان بیرون می‌آورید و یا ساعت و یا دکمه سرآستین خود را مرتب کنید. مرتب کردن یقه هم روشی برای اجتناب از این حالت است. هنگامی‌که می‌خواهید فردی را اقناع کنید دست‌هایتان را با حالتی باز نگهدارید و کف دستتان را نشان دهید.

در فایل صوتی پادکست زبان بدن این هفته پس از اشاره مختصری به نشانه‌های مقاومت و مخالفت به علائم خستگی و رخوت هم اشاره کرده‌ایم.

علایم خستگی ذهنی

چشم‌های بی‌روح و سری که به درون کف یکی از دست‌ها تکیه داده شده کاملا نشانه کسل شدن و یکنواختی است. فردی که در این موقعیت قرار دارد معمولا برای رهایی از کسالت ذهنی، خود را روی صندلی جابه‌جا می‌کند.

تمرین کشش دادن به شانه‌ها برای رفع خستگی

در حالتی که دست‌ها و پاها با حالتی شل و ول از صندلی آویزان باشند حسی از خستگی و بی‌حالی القا می‌کنند، این حالت نشانه بی‌تفاوتی و بی‌محلی نیز تفسیر می‌شوند بنابراین اگر خسته هستید مراقب نشستن خود باشید.

• به آرامی گردن خود را به سمت چپ و راست و سپس بالا و پایین بچرخانید.
• شانه‌ها را به سمت عقب فشار دهید و گرفتگی را حس کنید.
• هر دو شانه را به صورت دروانی چندبار بچرخانید، آنها را به سمت گوش‌هایتان بالا آورید و گردنتان را ثابت نگهدارید، پس از چند ثانیه شانه‌ها را رها کنید.
• بیش از حد به شانه‌ها فشار نیاورید.

علائم خستگی و بی‌تفاوتی در حالت نشسته

فردی که در لحظه حضور دارد و به مخاطب توجه می‌کند، صاف می‌نشیند یا کمی به سمت جلو متمایل می‌گردد، اگر می‌خواهید به مخاطبتان نشان دهید به او توجه می‌کنید می‌بایست با حالت بدنتان این موضوع را تقویت کنید. اگر به دفتر مدیرتان وارد شدید و او در حالی پشت میز خود نشسته بود که روی میزش خم شده بود منتظر بمانید تا شما را به صحبت دعوت کند. این حالت نشان می‌دهد ذهنش درگیر موضوعی است و نمی‌خواهد مزاحمش شوید.

گرچه نشستن به حالت راحت و ریلکس برای تمدد افکار خوب است اما اگر بیش از حد به این حالت بنشینید احساس رخوت بر شما غلبه می‌کند. صاف نشستن نمایانگر حضور در لحظه و آمادگی برای تصمیم‌سازی یا انجام فرایندی است. مردها معمولا فضای بیشتری را هنگام نشستن اشغال می‌کنند. آقایان تملک و تسلط خود بر محیط را با فاصله دادن زانوها از یکدیگر نشان می‌دهند.